Lekcja 3: Sprawdzanie faktów w wiadomościach i mediach społecznościowych (M3-U3-L3)

M3-U3-L3-A Wprowadzenie

Wprowadzenie

Niektóre nagłówki wiadomości są prawdziwe.
Inne są zaprojektowane tak, aby szokować, przestraszyć lub wprowadzić Cię w błąd.
W tej lekcji nauczysz się, jak sprawdzić, czy wiadomość jest wiarygodna — oraz jak rozpoznać clickbait lub emocjonalne posty.

Zobaczysz także, jak profesjonali dziennikarze sprawdzają fakty, abyś mógł zrozumieć różnicę między rzetelnym dziennikarstwem a treściami, które tylko przyciągają uwagę.
Przyjrzyjmy się, jak czytać mądrzej i udostępniać rozważniej.

Jorge staje się ciekawy wiadomości

Jorge, 66 lat, czyta wiadomości na swoim telefonie.
Jeden z nagłówków brzmi: „Nie uwierzysz, co dziś zrobiła Twoja rada miejska!”

Brzmi dramatycznie… ale Jorge poznał już kilka trików.
Sprawdza źródło — to nie jest znany portal informacyjny.
Szukając autora, nie znajduje żadnego nazwiska.
A język jest pełen silnych, emocjonalnych słów.

Jorge wie już: to prawdopodobnie clickbait.
Ty również nauczysz się rozpoznawać takie historie — i pomagać innym myśleć krytycznie, zanim coś udostępnią.

Quiz

M3-U3-L3-C Quiz


Jak wyjaśnić clickbait innym?

Zadanie:
Clickbait oszukuje ludzi, używając silnych emocji i zaskakującego języka.
Jak wyjaśniłbyś to starszej osobie, przyjacielowi lub członkowi rodziny?

Napisz 2–3 zdania.
Staraj się być życzliwy, jasny i pomocny — to umiejętność, którą możemy dzielić z innymi.

Przewodnik

M3-U3-L3-D Litery

Następnym razem, gdy zobaczysz duży nagłówek lub viralowy post, zadaj sobie te 4 szybkie pytania:

  1. Kto to napisał?
    Czy jest podane imię i nazwisko, czy tylko „admin”?
  2. Na jakiej stronie to jest?
    Czy to znany portal informacyjny, czy przypadkowa strona?
  3. Jakich słów użyto?
    Jeśli brzmi dramatycznie — „szokujące”, „nie uwierzysz” — bądź ostrożny.
  4. Czy mogę to znaleźć gdzie indziej?
    Sprawdź, czy inne wiarygodne źródła mówią to samo.

Jeśli nie jesteś pewien, nie udostępniaj od razu.
Zrób chwilę przerwy — i pomóż innym zrobić to samo.

Podsumowanie

Świetna robota!
W tej lekcji nauczyłeś się rozróżniać między wiarygodnymi wiadomościami a clickbaitem.

Teraz wiesz, jak:

  • sprawdzić, kto napisał artykuł i gdzie został opublikowany,
  • zwracać uwagę na dramatyczny język,
  • porównywać wiadomości z wiarygodnymi źródłami oraz
  • pomagać innym zastanowić się, zanim coś udostępnią.

Zadając tylko kilka pytań, chronisz siebie i ludzi wokół.
Brawo — stajesz się mądrym i odpowiedzialnym odbiorcą mediów!